İrritabl Bağırsak Sendromu (Hassas/Huzursuz Bağırsak)
Mide bağırsak sisteminin en sık görülen hastalıklarından biridir.
Kalın bağırsak hastalığı olarak bilinse de tüm mide bağırsak sistemini etkiler.
Dünya genelinde yaygın bir hastalık olup, özellikle gelişmiş ülkelerde yaklaşık %20 oranında görülmektedir.
Kadınlarda daha sıktır ve en çok 20-30 yaşları arasında görülür.
Nedeni tam bilinmemektedir. Pek çok teori üzerinde durulmaktadır.
Stres en önemli tetikleyici ve artırıcı unsurdur. Ayrıca enfeksiyonları ve antibiyotik kullanımı da başlatıcı sebep olabilmektedir.
KLİNİK BULGULAR (AŞK)
A: Ağrı (karın ağrısı)
Ş: Şişkinlik
K: Kabızlık (ve/veya ishal)
Hassas bağırsak tanısı için bu bulguların 3 aydan uzun devam etmesi gerekmektedir. Ayrıca yaşam kalitesini bozması ve buna sebep olabilecek başka bir hastalık bulunmaması gerekmektedir.
Hassas bağırsaklı kişilerde bu bulgularla birlikte sık görülen diğer yakınmalar şunlardır:
- Depresyon
- Anksiyete
- Uyku bozuklukları
- Fibromiyalji (Yaygın vücut ağrıları)
- Baş ağrısı
- Sık idrara çıkma
- Kronik yorgunluk
Hastalığın tanısını koymamızı sağlayacak hemen hiçbir laboratuvar ve radyolojik bulgu yoktur. Fakat başlangıçta diğer hastalıkları ekarte edebilmek için birtakım tetkikler yaptırmak gerekir (kan, gaita mikroskopisi, gaitada gizli kan ve gerekirse kolonoskopi)
Önceden hassas bağırsak tanısı olsun veya olmasın alarm bulguları varsa mutlaka ileri tetkik yaptırmak gerekir.
ALARM BULGULARI
- Kilo kaybı
- Ateş
- Kansızlık
- Kusma
- Gaitada kan (veya makattan kan gelmesi)
Tedavide bağırsak düzenini sağlamak için ilaçlar, bağırsak florasını zenginleştirmek için probiyotikler, spazm çözücüler kullanılmaktadır. Gaz oluşumunu azaltmak için eğer hassasiyet varsa laktoz (süt, süt ürünleri) ve glüten kısıtlaması yapmak, kabızlık hakimse lifli beslenme önerilir. Stres hem başlatıcı hem de yakınmaları artırıcı olduğu için gerekli hallerde antidepresanlar verilebilir. Ayrıca psikoterapi ve hipnoz uygulanabilecek diğer tedavi yöntemleridir. Açık havada yürüyüş, yoga ve gevşeme egzersizleri de yakınmaları azaltabilmektedir.