Bel Fıtığı Ameliyatlarında Başarısızlık Sebepleri ve Tedavi
Tıbbi literatürde “başarısız bel sendromu” olarak adlandırılan bir durumdur.
Bu tanım bel cerrahisini (bel fıtığı ameliyatı, omurga dar kanal cerrahisi vs) takiben tatminkar bir şekilde iyileşmenin olmadığı bir durumdur.
Bel fıtığı ameliyatlarında başarısızlık oranı dünya genelinde yaklaşık %8-25’dir.
Başarısız bel sendromuna sebep olan veya katkıda bulunan faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Yanlış teşhis.
- Ameliyatta sinir liflerine bası yapan disk dokusunun çıkarılamaması,
- Ameliyat sırasında sinir lifi yaralanmaları.
- Ameliyat bölgesinde yabancı cisim unutulması.
- Ameliyat sahasında cerrahi olarak kırılgan hale gelmiş kemik ve eklemlerin iyileşme döneminde kırılmasımobilizasyonu.
- Aynı seviyede bel fıtığının yenilemesi. (Genellikle oldukça başarılı ve ağrısız geçen 68 aylık bir dönem sonrasında ortaya çıkar.)
- Ameliyat bölgesinde gelişen anormal dokular ve yapışıklıklar. (Granülasyon dokusu ve epidural fibrozis.)
- Omurilik zarı yaralanmaları ve Beyin Omurilik Sıvısının ameliyat bölgesinde birikmesi. (Bu sıvı çoğunlukla ameliyat sonrası yara yerinden dışarıya akıntı halinde kendisini gösterir. BOS fistülü olarak adlandırılır.
- Ameliyat bölgesinde kanama ve kan pıhtısının sinir köklerine bası yapması.
- Bel fıtığı çıkartılan omurların birbiri ile olan eklemlenmesinde bozulma, gevşeme, laçkalaşma.
- Operasyon bölgesinin iltihaplanması, enfeksiyon, yangı nedeni ile gelişen diskitis, araknoidit. (pia araknoidit = sinir zarı yangısı.)
Geçirdiğiniz bel fıtığı veya dar kanal ameliyatından sonra işlemin “başarılı” olup olmadığını ameliyatınızın ilk gününden itibaren hissedebilirsiniz. Başarısız bel sendromunun en sık karşımıza çıkan sebepleri ameliyattan hemen sonra belirti verir.
Eğer;
Ameliyatınızın ilk gününde ameliyat yarasının meydana getirdiği bölgesel ağrı dışında, kalça içi ve bacağınızda ameliyat öncesi gibi veya daha şiddetli bir ağrı devam ediyorsa,
Ağrı olmadığı halde bacağınızda kesif ve sürekli bir uyuşma, yanma, soğukluk hissi varsa,
Ağrı ile beraber veya ağrısız ve genellikle uyuşma-yanma hissi ile beraber ayak parmakları, ayak, bacak hareketlerinizde güçsüzlük fark ettiyseniz:
Başarısız bel sendromunun erken bulgu veren sebeplerinden birisi ile karşı karşıya olmanız kuvvetle muhtemeldir. Ki bu sebepler sıklıkla: “fıtığın yeterince temizlenememiş olması, sinir lifi hasarı ve operasyon bölgesinde kan pıhtısı birikmesidir. Çok nadir de olsa ameliyat bölgesinde unutulan yabancı cisimler de erken bulgu verebilir.”
Ameliyat sonrasında tüm şikayetleriniz geçmiş olsa bile nispeten erken dönemde yani ilk hafta içerisinde ortaya çıkabilen komplikasyonların başında BOS fistülü gelir. ( =Beyin Omurilik zarının zedelenmesi sonucu ortaya çıkan sıvı kaçağının cilt kesisi ve dikiş bölgesinden dışarı sızması.)
Diskitis-Araknoidit gibi derin enfeksiyon ve yangılar ameliyatı takip eden 2-4 haftalar içerisinde ortaya çıkar. Genellikle bel bölgesinde dayanılmaz ağrılar ile kendisini gösterir. Ağrı hastanın en ufak hareketi hatta nefes alıp-vermesi ile bile şiddetlenir. Bu esnada dikiş bölgesi genellikle temiz ve akıntısızdır.
Başarısız bel sendromunun geç sebepleri yani hasta oldukça iyi ve ağrısız aylar geçirdikten sonra ortaya çıkan sebepler:
- Nükstekrarlayan- bel fıtığı,
- Zayıflamış bel kemiklerinde kayma veya oynaklık (Spinal Spondilolistezis, Spinal İnstabilite),
- Anormal yara iyileşme dokusu gelişmesi ve yapışıklıklardır. (GranülasyonEpidural Fibrozis.)
Başarısız bel sendromu tedavisinde sebeplerin bir-iki istisna dışında tamamı için yeni bir cerrahi müdahale, yani ameliyat gerekir.
Bu tip ameliyatların genel adı “Revizyon Cerrahisidir.”
Omurga Revizyon Cerrahisi, revizyon sebebi her ne olursa olsun hastanın ilk ameliyatından çok daha zor, komplikasyona açık,kapsamlı ve teknik bir müdahaledir.
Revizyon cerrahisinin mutlaka deneyimli ekipler tarafından yapılması önerilir.
Revizyon cerrahilerinde operasyon odasının tam donanımlı olması önerilir. Yine normal şartlarda standart ekipman ve malzeme içerisinde yer almayan ancak revizyon ameliyatlarında mutlaka bulundurulması gereken “omurga stabilizasyon setleri, omurilik zarı yapıştırıcıları, yapışıklık önleyici ilaçlar, kanama durdurucu köpük-jel vs.” Gibi ilaç ve malzeme temin edilmeden ameliyat başlatılmamalıdır.
Aksi standart ve uygulamalarda “revizyon cerrahisi” başarısızlık oranı ilk cerrahi uygulamadan çok daha yüksek oranlarda karşımıza çıkar.